Op 6 juli vertrekken Emilie en Menno van Stichting Doggerland samen met een aantal van onze partners op een duo-expeditie naar de Doggersbank. Ter plaatse zullen zij in twee onderzoeksmissies veel nieuwe data en inzichten ophalen over de staat van het zeeleven. Daarmee zetten we een volgende stap in ons ambitieuze en grootschalige natuurherstelprogramma Rewilding Dogger Bank.

Duikexpeditie

Een van de twee missies is een duikexpeditie, die door Stichting Duik de Noordzee Schoon wordt georganiseerd. Daarin staat het onderzoeken van de mogelijkheden voor herstel van paardenmosselriffen centraal. Emilie: “De paardenmossel is een sleutelsoort voor ons rewilding programma. Deze soort komt van oorsprong voor op de Doggersbank, maar is door sleepnetvisserij grotendeels verdwenen. Dit onderzoek helpt ons om de paardenmosselen beter te begrijpen, zodat we de schelpdierriffen weer kunnen herstellen.”

Biodiversity Sensing Box

Zeebioloog dr. Reindert Nijland van de Wageningen Universiteit neemt ook deel aan de expeditie en hij neemt een ingenieuze installatie mee: de Biodiversity Sensing Box. Dat is een metalen kooiconstructie met allerlei ingebouwde sensoren die de onderwateromgeving kan scannen op leven. De sensing box bevat camera’s voor beeld, een hydrofoon voor onderwatergeluid en eDNA filters die genetisch materiaal uit het water halen. Met dit materiaal kan Nijland analyseren welke dieren er in de omgeving leven.

Ogen en oren onder water

De sensing box is een nieuw instrument dat Nijland met zijn team heeft ontwikkeld. Nijland: “Wij onderzoeken hoe het mariene ecosysteem verandert door onder andere klimaatverandering, maar ook door industriële activiteiten als energiewinning en visserij. De box werkt als het ware onze ogen en oren onder water. Alleen kan het veel meer waarnemen dan wij zelf ooit zouden kunnen.” De constructie weegt zo’n 90 kilo en kan met een kraan op de zeebodem getakeld worden. Daar begint het met het registreren van de omgeving en het nemen van watermonsters voor genetisch onderzoek. “Na zo’n 15 uur halen we de box weer omhoog en kunnen we de resultaten uitlezen. We varen bewust weg uit het gebied waar de box staat, zodat de machine in alle rust kan werken.”

Unieke innovatie

De inzet van de sensing box helpt de duikers met het vinden van de juiste soorten. Nijland: “Het zou zo maar kunnen zijn dat de duikers op bepaalde plekken geen paardenmosselen vinden, maar dat de eDNA analyse aantoont dat ze er wel degelijk zijn. Gelukkig laat de techniek dit nu toe, en zijn de eDNA analyses goedkoop genoeg om dit mogelijk te maken. Die combinatie, van eDNA met beeld en geluid, is wel uniek.”

School of Dogger Bank

Nijland verwacht ook nieuwe opnames te kunnen maken van het leven op scheepswrakken. “De vissen en bodemdieren die op en om wrakken leven maken meer geluid dan je zou verwachten. Ik kijk ernaar uit om die resultaten te zien en te horen.” Al deze nieuwe data zullen door een onderzoeksteam van onder meer ecologen, kunstenaars en ontwerpers gebruikt worden in een onderzoeksprogramma genaamd School of Dogger Bank. Dit collectief onderzoekt onder aanvoering van de Ambassade van de Noordzee het denken over en onze relatie met de Noordzee. Het doel is om de positie en representatie van het gebied in het juridische, publieke en politieke domein te verbeteren.

Emilie Reuchlin en haar teamleden vertrekken op 6 juli voor 7 tot 14 dagen naar de Doggersbank, afhankelijk van de lokale weeromstandigheden.

Coverfoto: Dr. Reindert Nijland aan het werk met zijn Biodiversity Sensing Box (bron: WUR)