Duitsland overweegt de verplichte milieueffectrapportages voor de aanleg van nieuwe windparken op zee te schrappen om zo meer vaart te maken met windenergie. Dat meldt persbureau Bloomberg. Dit zou een drama betekenen voor al het leven in de Noordzee, stellen Emilie en Thomas. ‘Als er één ding is wat overheden juist beter moeten doen, is duidelijk en eerlijk zijn over de negatieve effecten van wind op zee op het toch al overbelaste ecosysteem van de Noordzee.’
Meer vaart met windenergie
Om aan de duurzame energiedoelstellingen te kunnen voldoen, wilt Duitsland het aandeel elektriciteit dat op zee opgewekt wordt fors opschalen. En Duitsland is niet het enige Noordzeeland dat flinke uitbreidingsplannen heeft voor wind op zee. Ook Nederland, Verenigd Koninkrijk, Denemarken en Noorwegen investeren in deze vorm van duurzame energie. Nederland telt nu 10 actieve windparken op de Nederlandse Noordzee die samen een opgesteld vermogen van ongeveer 4,7 gigawatt (GW) aan elektriciteit kunnen opwekken. De Nederlandse overheid wil in 2030 21 GW realiseren op de Noordzee. Deze plannen betekenen dus bijna een vervijfvoudiging ten opzichte van de huidige opbrengst. En voor 2050 zijn er nog meer uitbreidingen gepland.
Draagkracht overschreden
De transitie naar een duurzame energiemix in Nederland en daarbuiten is heel belangrijk en onontkoombaar. Windparken op zee horen daar ook bij. Volgens de huidige plannen is tegen 2050 25% van de Noordzee gevuld met windparken. Op dit moment is slechts 5% van de Nederlandse Noordzee beschermd tegen bodemberoerende visserij. Ook de bescherming tegen andere activiteiten is nog steeds minimaal. Maar de Noordzee is een van de drukste zeeën ter wereld en je kan niet ongelimiteerd blijven bouwen en activiteiten combineren. De draagkracht van Noordzee natuur is al zwaar overschreden. Dus met wind op zee erbij, zal er ook iets eraf moeten om de natuur een kans te geven zich te herstellen.
Windparken zijn geen natuurparken
Windparken zijn niet goed voor de natuur. De draagkracht van de Noordzee is al lang overschreden dus de natuur kan niet nog meer schade verdragen. Ook al kan er vooralsnog geen industriële visserij plaatsvinden in een windpark, de leefomstandigheden onder en boven water zijn nadelig:
Optelsom van effecten
We zullen moeten accepteren dat windparken op zee bijdragen aan de optelsom van vele schadelijke effecten voor de natuur. Leefgebieden verdwijnen, dieren sterven of raken gewond, zeestromingen veranderen, kwaliteit van het water verslechtert, primaire productie verandert op grote schaal, zuurstofloosheid ontstaat en trillingen en geluidsgolven verjagen diersoorten. Bij de planning van nieuwe windparken is het dus van groot belang dat al deze effecten juist wel meegenomen worden. Zo kan de overheid een goede keuze maken om op andere terreinen de druk op de natuur te verminderen. De overheid heeft de plicht en de verantwoordelijkheid om af te wegen en te bepalen wat er wel en niet gebeurt in de Noordzee en te waarborgen dat het ecosysteem niet nog verder verslechtert.
Compenserende maatregelen
We zullen met elkaar de lasten moeten dragen die wind op zee met zich meebrengt. En omdat de natuur al zwaar overbelast is, zal daar waar er nog meer lasten bijkomen, er ook wat af moeten. We zijn met z’n allen verantwoordelijk om minder energie te verbruiken, we moeten stoppen met boren naar olie en gas en al helemaal in beschermde zeegebieden. De intensieve zeevaart maakt de Noordzee tot de drukste zee ter wereld, en ook de sleepnetvisserij heeft hele grote effecten op de natuur. De overheid zou ervoor moeten kiezen bij al deze sectoren de negatieve effecten te verminderen. En per direct schadelijke activiteiten te weren uit beschermde zeegebieden. Zo beschadigt sleepnetvisserij de zeebodem en is deze verantwoordelijk voor veel ongewenste bijvangst van haaien, koralen, sponzen en ander zeeleven. Dit type visserij heeft ook een grote impact op andere soorten omdat het de voedselketen verzwakt en belangrijke koolstofopslag in de zeebodem ongedaan maakt.
Natura 2000 ongemoeid laten
De overheid zou ervoor moeten zorgen dat de Natura 2000 gebieden zoals de Doggersbank volledig gevrijwaard blijven van windenergie en zij kan hierin samenwerken met andere Noordzeelanden. De ontwikkeling van het grootste windpark op het Britse deel van de Doggersbank gaat ook Nederland aan, want door dat park zal de kwaliteit van het Nederlandse deel van de Doggersbank verslechteren. Wij zouden daarom het Verenigd Koninkrijk moeten oproepen om de wind op zee op de Doggersbank niet verder uit te breiden.
De Natura 2000 gebieden zoals de Noordzeekustzone, Voordelta, Doggersbank, Klaverbank, Friese Front, Centrale Oestergronden, Bruine Bank en Borkumse Stenen hebben een beschermde status omdat het de meest productieve, biodiverse en ecologisch gezien meest belangrijke plekken zijn voor de natuur en natuurherstel. Het bouwen van windparken in deze gebieden zal de Noordzee als ecosysteem raken op de vitale plekken, wat tot onomkeerbare schade zal leiden.
Klimaatcrisis én biodiversiteitscrisis
We zitten in zowel een klimaatcrisis als een biodiversiteitscrisis. Wind op zee is helaas niet goed voor de natuur. De groei van riffen in windparken maakt hoogstens de schade iets minder erg, maar het is een doekje voor het bloeden. Laten we werken aan oplossingen die beide crises aanpakken in plaats van de ene te verergeren in de hoop de andere te verhelpen. Daarom roepen de Nederlandse overheid en de Noordzeelanden om ons heen op: wees eerlijk over de effecten van wind op zee en neem compenserende maatregelen voor de natuur. Zet in op grootschalig natuurherstel en op natuurbescherming: minstens 30% van de Noordzee moet effectief beschermd worden. De natuur is uiteindelijk de allerbeste klimaatbuffer. En alleen door rust en ruimte voor natuurherstel zal de natuur negatieve effecten van de verschillende activiteiten kunnen opvangen. Met rust en ruimte voor natuur bestrijden we én de biodiversiteitscrisis én de klimaatcrisis, we verbeteren het welzijn voor al het zeeleven en we gaan vervuiling van de zee, van het zeeleven en van onszelf tegen. Nederland kan daarmee dus vier keer winnen en Doggerland zal de overheid op deze kansen blijven wijzen.
Lees hier meer achtergrond over de staat van de Noordzee en de effecten van wind op zee:
